Dạ cẩm - Vị thuốc quý từ thiên nhiên

Cây dạ cẩm (Oldenlandia capitellata), thuộc họ Cà phê (Rubiaceae), là một loài thảo dược dân dã nhưng có giá trị dược liệu cao trong y học cổ truyền Việt Nam. Cây thường mọc hoang ở các vùng đồi núi phía Bắc, đặc biệt phổ biến tại các tỉnh như Cao Bằng, Lạng Sơn, nơi có khí hậu mát mẻ và đất đai phù hợp cho sự phát triển của loại cây này.

Dạ cẩm từ lâu đã được dân gian sử dụng như một vị thuốc tự nhiên giúp hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày, tá tràng, giảm đau, giảm tiết axit và làm dịu các triệu chứng như nóng rát, ợ chua, đầy hơi nhờ tính mát, vị ngọt hơi đắng, tác dụng thanh nhiệt và giải độc.

Hiện nay, nhiều nghiên cứu hiện đại cũng xác nhận khả năng kháng viêm và phục hồi niêm mạc dạ dày của dạ cẩm, góp phần đưa loại thảo dược này vào thành phần của nhiều sản phẩm hỗ trợ tiêu hóa. 

Cây dạ cầm với rễ vàng và lá hình chân vịt, thường được sử dụng trong y học cổ truyền (Ảnh minh họa) 

Cơ chế hỗ trợ điều trị viêm dạ dày của cây dạ cẩm

Theo y học cổ truyền và các nghiên cứu hiện đại, cây dạ cẩm chứa nhiều hoạt chất có lợi cho hệ tiêu hóa như alkaloid, flavonoid, anthraquinone, tanin và saponin. Những hợp chất này giúp hỗ trợ điều trị viêm dạ dày qua nhiều cơ chế khác nhau. 

Trước hết, dạ cẩm có khả năng trung hòa acid dịch vị, từ đó làm giảm cảm giác nóng rát và đau tức vùng thượng vị. Đồng thời, các hoạt chất trong dạ cẩm còn giúp làm se vết loét, thúc đẩy quá trình tái tạo niêm mạc dạ dày. Đặc biệt, một số thành phần có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn, hỗ trợ ức chế vi khuẩn Helicobacter pylori gây viêm loét dạ dày. Bên cạnh đó, dạ cẩm còn giúp cải thiện tiêu hóa và kích thích vị giác, hỗ trợ người bệnh ăn uống ngon miệng hơn trong quá trình điều trị.

Cách sử dụng dạ cẩm để hỗ trợ điều trị viêm dạ dày

Dạ cẩm trong dân gian được dùng dưới nhiều dạng, phổ biến nhất là sắc nước uống hoặc bào chế thành cao cô đặc. Với dạng sắc, người ta thường dùng thân, lá hoặc hoa dạ cẩm đã phơi khô, liều dùng khoảng 10 đến 20g mỗi ngày, đun với nước để uống. Có thể kết hợp thêm các dược liệu khác như lá khôi tía hoặc nghệ vàng nhằm nâng cao hiệu quả điều trị. 

Trong khi đó, cao dạ cẩm là dạng chế phẩm tiện dụng hơn, được pha loãng với nước ấm để dùng hàng ngày, phù hợp với người bận rộn hoặc không có điều kiện sắc thuốc thường xuyên.

Dạ cầm thường được sử dụng để hỗ trọ bệnh viêm dạ dày (Ảnh minh họa) 

Lưu ý khi sử dụng cây dạ cẩm trong điều trị viêm dạ dày

Dù được đánh giá là thảo dược an toàn, ít gây tác dụng phụ, nhưng việc sử dụng dạ cẩm vẫn cần tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng. Trước hết, dạ cẩm chỉ đóng vai trò hỗ trợ, không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp điều trị y khoa. Người bệnh cần được thăm khám, chẩn đoán chính xác và tuân theo phác đồ điều trị của bác sĩ chuyên khoa. Ngoài ra, việc dùng thảo dược đòi hỏi sự kiên trì và thời gian mới thấy rõ hiệu quả, không nên nóng vội hay tự ý ngưng điều trị.

Để đạt được kết quả tốt nhất, người bệnh nên kết hợp dùng dạ cẩm với chế độ ăn uống hợp lý như hạn chế thực phẩm cay nóng, dầu mỡ, chất kích thích và giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng.